“Giảm lãi suất không dẫn đến lạm phát cao” “Một số ý kiến e ngại, giảm lãi suất cho vay sẽ dẫn đến lạm phát cao, nhưng không phải vậy”... ▪ LÊ HƯỜNG11/02/2011 14:37 (GMT+7) Ông Bùi Kiến Thành.“Một số ý kiến e ngại, giảm lãi suất cho vay sẽ dẫn đến lạm phát cao, nhưng không phải vậy”“Một số ý kiến e ngại, giảm lãi suất cho vay sẽ dẫn đến lạm phát cao, nhưng không phải vậy”, chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành nêu quan điểm khi bàn luận về biện pháp giảm lãi suất cho vay trong hình hình hiện nay.Hiện mặt bằng lãi suất đang ở mức cao, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, ông nhìn nhận thế nào?Về lãi suất, chính sách của Nhà nước năm nay là phải kéo xuống, vì lãi suất đang ở mức quá cao. Thủ tướng cũng đã có thông điệp chính thức về vấn đề này. Thứ nhất, dùng tất cả công cụ của tiền tệ để kéo lãi suất xuống. Thứ hai, chính sách tiền tệ không phải là nhìn giá cả để nâng lãi suất.Năm qua, nhìn giá lên để đấy lãi suất nên với mong muốn kiềm chế lạm phát, nhưng lại phản tác dụng.Nên kéo xuống cách nào, và xuống ở mức độ nào, thưa ông?Việc kéo xuống bao nhiêu là cần phải tính toán kỹ lưỡng. Theo tôi, Ngân hàng Nhà nước có thể hạ lãi suất cho ngân hàng thương mại vay xuống còn 3-4%. Động thái này thuộc Điều 10 và Điều 11 của Luật Ngân hàng mới. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước có quyền cho ngân hàng thương mại vay và không cần các yêu cầu về thế chấp, chiết khấu, hoặc mua bán các giấy tờ có giá qua thị trường mở.Vì Ngân hàng Nhà nước không phải đi vay của ai và không phải huy động vốn ở đâu nên chi phí huy động vốn của Ngân hàng Nhà nước là bằng 0. Điều khác biệt giữa ngân hàng trung ương các nước là thời hạn cho vay và không phải cho vay qua đêm. Khi các ngân hàng thương mại thiếu thanh khoản thì Ngân hàng Nhà nước cho ngân hàng thương mại vay với điều kiện không nhiều quá để gây ra lạm phát. Hiện các doanh nghiệp đang thiếu vốn để làm việc, Ngân hàng Nhà nước phải làm sao để bảo đảm “huyết áp” của nền kinh tế ổn định.Giữa hai vấn đề lãi suất và tỷ giá, theo ông, vấn đề nào quan trọng hơn tại thời điểm hiện nay?Hiện tại, vấn đề lãi suất có vai trò chủ đạo. Giải quyết được câu chuyện lãi suất sẽ giải quyết được chi phí đầu vào của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp hoạt động tốt, hạ giá thành sản phẩm và có thể không cần điều chỉnh tỷ giá. Tuy nhiên, VND đang có sự chênh lệch lớn trên hai thị trường và cần phải điều chỉnh. Về hiệu quả kinh tế, việc điều chỉnh tỷ giá không có ý nghĩa lớn, càng không phải là phương án để tăng lợi thế cạnh tranh khi xuất khẩu hàng hóa.Thế nhưng, có ý kiến cho rằng nên điều chỉnh lãi suất theo thị trường, điều này có còn phù hợp, thưa ông?Nếu nói lãi suất phải theo thị trường là chưa hoàn toàn đúng. Tất nhiên, ở trong nền kinh tế thị trường thì dần dần nhiều yếu tố phải theo thị trường nhưng khi thị trường hỗn loạn, phương hại đến nền kinh tế, phương hại đến ổn định kinh tế vĩ mô thì vai trò của ngân hàng trung ương là quyền lực cao nhất về ổn định tài chính tiền tệ.Một vấn đề ở Việt Nam hiện nay gây khó cho hoạt động điều tiết tiền tệ là còn những khiếm khuyết trong hoạt động đầu tư. Rất nhiều dự án FDI “mang tiếng” là hàng tỷ USD nhưng lại không đem tiền đến mà lại đi huy động vốn trong nước. Các dự án bất động sản huy động vốn trong nước để thực hiện thì làm gì có vốn FDI.Tuy nhiên, có nên lo ngại tình trạng lạm phát cao vì lãi suất thấp sẽ khiến các doanh nghiệp tăng cường huy động vốn?Một số ý kiến e ngại, giảm lãi suất cho vay sẽ dẫn đến lạm phát cao, nhưng không phải vậy. Nếu trong nền kinh tế quá nhiều tiền, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ rút tiền ra và ngược lại. Ngân hàng Nhà nước có thể yêu cầu ngân hàng thương mại chỉ cho vay đối với các dự án sản xuất kinh doanh, không cho vay các lĩnh vực phi sản xuất.Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước có thể quy trách nhiệm cho các ngân hàng thương mại về việc giám sát các khoản cho vay với các dự án đầu tư sản xuất và xuất khẩu. Nếu đầu tư đúng sẽ kéo được lạm phát xuống. Bởi lẽ, không có tiền thì không sản xuất được hàng. Nhiều doanh nghiệp hoạt động cầm chừng, hoặc ngừng hoạt động vì không có tiền, không sản xuất để đưa hàng hóa ra thị trường khiến hàng nước ngoài ùa vào, dẫn đến nhập siêu.Nhiều doanh nghiệp vẫn rất “đau đầu” với tình trạng USD hai giá, nên giải quyết như thế nào, thưa ông?Có thể giải quyết bằng nhiều cách. Một cách quản lý chặt chẽ được một số hệ thống tiền tệ áp dụng là các doanh nghiệp xuất khẩu khi thu được ngoại tệ sẽ được đẩy vào một quỹ của Ngân hàng Nhà nước và việc chi dùng hoàn toàn do Nhà nước quản lý. Đây là cách quản lý 100% dưới quyền của nhà nước. Cách này đã từng có ở Việt Nam. Còn một cách quản lý khác là thả tự do hoàn toàn, việc nhận ngoại tệ và chi dùng ngoại tệ của các doanh nghiệp là do doanh nghiệp tự quyết định. Cách làm của Việt Nam hiện nay là ở giữa hai cách này, một dạng thị trường “xám”.Thị trường “xám” cũng là một cách làm linh hoạt. Ngân hàng Nhà nước phải lựa chọn cách thức tổ chức phù hợp. Các ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhà nước phối hợp với nhau tránh tình trạng độc tài. doanh nghiệp phải sống với tình hình và khôn khéo lựa chọn cách làm phù hợp. doanh nghiệp tạm thời phải chấp nhận tình trạng hai giá và hoạt động trong giới hạn mình có. “Giam lai suat khong dan den lam phat cao” “Mot so Y kien e ngai, giam lai suat cho vay se dan den lam phat cao, nhung khong phai vay”... ▪ LE HUONG11/02/2011 14:37 (GMT+7) Ong Bui Kien Thanh.“Mot so Y kien e ngai, giam lai suat cho vay se dan den lam phat cao, nhung khong phai vay”“Mot so Y kien e ngai, giam lai suat cho vay se dan den lam phat cao, nhung khong phai vay”, chuyen gia kinh te Bui Kien Thanh neu quan diem khi ban luan ve bien phap giam lai suat cho vay trong hinh hinh hien nay.Hien mat bang lai suat dang o muc cao, anh huong den hoat dong san xuat kinh doanh cua doanh nghiep, ong nhin nhan the nao?Ve lai suat, chinh sach cua Nha nuoc nam nay la phai keo xuong, vi lai suat dang o muc qua cao. Thu tuong cung da co thong diep chinh thuc ve van de nay. Thu nhat, dung tat ca cong cu cua tien te de keo lai suat xuong. Thu hai, chinh sach tien te khong phai la nhin gia ca de nang lai suat.Nam qua, nhin gia len de day lai suat nen voi mong muon kiem che lam phat, nhung lai phan tac dung.Nen keo xuong cach nao, va xuong o muc do nao, thua ong?Viec keo xuong bao nhieu la can phai tinh toan kY luong. Theo toi, Ngan hang Nha nuoc co the ha lai suat cho ngan hang thuong mai vay xuong con 3-4%. Dong thai nay thuoc Dieu 10 va Dieu 11 cua Luat Ngan hang moi. Theo do, Ngan hang Nha nuoc co quyen cho ngan hang thuong mai vay va khong can cac yeu cau ve the chap, chiet khau, hoac mua ban cac giay to co gia qua thi truong mo.Vi Ngan hang Nha nuoc khong phai di vay cua ai va khong phai huy dong von o dau nen chi phi huy dong von cua Ngan hang Nha nuoc la bang 0. Dieu khac biet giua ngan hang trung uong cac nuoc la thoi han cho vay va khong phai cho vay qua dem. Khi cac ngan hang thuong mai thieu thanh khoan thi Ngan hang Nha nuoc cho ngan hang thuong mai vay voi dieu kien khong nhieu qua de gay ra lam phat. Hien cac doanh nghiep dang thieu von de lam viec, Ngan hang Nha nuoc phai lam sao de bao dam “huyet ap” cua nen kinh te on dinh.Giua hai van de lai suat va tY gia, theo ong, van de nao quan trong hon tai thoi diem hien nay?Hien tai, van de lai suat co vai tro chu dao. Giai quyet duoc cau chuyen lai suat se giai quyet duoc chi phi dau vao cua doanh nghiep, giup doanh nghiep hoat dong tot, ha gia thanh san pham va co the khong can dieu chinh tY gia. Tuy nhien, VND dang co su chenh lech lon tren hai thi truong va can phai dieu chinh. Ve hieu qua kinh te, viec dieu chinh tY gia khong co Y nghia lon, cang khong phai la phuong an de tang loi the canh tranh khi xuat khau hang hoa.The nhung, co Y kien cho rang nen dieu chinh lai suat theo thi truong, dieu nay co con phu hop, thua ong?Neu noi lai suat phai theo thi truong la chua hoan toan dung. Tat nhien, o trong nen kinh te thi truong thi dan dan nhieu yeu to phai theo thi truong nhung khi thi truong hon loan, phuong hai den nen kinh te, phuong hai den on dinh kinh te vi mo thi vai tro cua ngan hang trung uong la quyen luc cao nhat ve on dinh tai chinh tien te.Mot van de o Viet Nam hien nay gay kho cho hoat dong dieu tiet tien te la con nhung khiem khuyet trong hoat dong dau tu. Rat nhieu du an FDI “mang tieng” la hang tY USD nhung lai khong dem tien den ma lai di huy dong von trong nuoc. Cac du an bat dong san huy dong von trong nuoc de thuc hien thi lam gi co von FDI.Tuy nhien, co nen lo ngai tinh trang lam phat cao vi lai suat thap se khien cac doanh nghiep tang cuong huy dong von?Mot so Y kien e ngai, giam lai suat cho vay se dan den lam phat cao, nhung khong phai vay. Neu trong nen kinh te qua nhieu tien, Ngan hang Nha nuoc co the se rut tien ra va nguoc lai. Ngan hang Nha nuoc co the yeu cau ngan hang thuong mai chi cho vay doi voi cac du an san xuat kinh doanh, khong cho vay cac linh vuc phi san xuat.Ben canh do, Ngan hang Nha nuoc co the quy trach nhiem cho cac ngan hang thuong mai ve viec giam sat cac khoan cho vay voi cac du an dau tu san xuat va xuat khau. Neu dau tu dung se keo duoc lam phat xuong. Boi le, khong co tien thi khong san xuat duoc hang. Nhieu doanh nghiep hoat dong cam chung, hoac ngung hoat dong vi khong co tien, khong san xuat de dua hang hoa ra thi truong khien hang nuoc ngoai ua vao, dan den nhap sieu.Nhieu doanh nghiep van rat “dau dau” voi tinh trang USD hai gia, nen giai quyet nhu the nao, thua ong?Co the giai quyet bang nhieu cach. Mot cach quan lY chat che duoc mot so he thong tien te ap dung la cac doanh nghiep xuat khau khi thu duoc ngoai te se duoc day vao mot quY cua Ngan hang Nha nuoc va viec chi dung hoan toan do Nha nuoc quan lY. Day la cach quan lY 100% duoi quyen cua nha nuoc. Cach nay da tung co o Viet Nam. Con mot cach quan lY khac la tha tu do hoan toan, viec nhan ngoai te va chi dung ngoai te cua cac doanh nghiep la do doanh nghiep tu quyet dinh. Cach lam cua Viet Nam hien nay la o giua hai cach nay, mot dang thi truong “xam”.Thi truong “xam” cung la mot cach lam linh hoat. Ngan hang Nha nuoc phai lua chon cach thuc to chuc phu hop. Cac ngan hang thuong mai va Ngan hang Nha nuoc phoi hop voi nhau tranh tinh trang doc tai. doanh nghiep phai song voi tinh hinh va khon kheo lua chon cach lam phu hop. doanh nghiep tam thoi phai chap nhan tinh trang hai gia va hoat dong trong gioi han minh co.