“Đất lúa giảm theo quy hoạch thì không vấn đề gì” Việc sử dụng chính sách để quản lý đất lúa cần phải được thực hiện một cách hài hòa, công bằng cho mọi đối tượng liên quan... Thứ trưởng Nguyễn Mạnh Hiển - Ảnh: Từ Nguyên. Việc sử dụng chính sách để quản lý đất lúa cần phải được thực hiện một cách hài hòa, công bằng cho mọi đối tượng liên quanViệc sử dụng chính sách để quản lý đất lúa cần phải được thực hiện một cách hài hòa, công bằng cho mọi đối tượng liên quan.Quan điểm trên được Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Mạnh Hiển đưa ra khi nói về dự thảo nghị định quản lý đất lúa do Bộ Nông nghiệp và Nông thôn xây dựng, đang được lấy ý kiến từ các bộ, ngành liên quan.Một trong những nội dung chưa nhận được sự đồng tình của lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường là còn có sự thiếu công bằng trong việc đền bù khi thu hồi đất lúa để xây dựng các dự án khu đô thị, công nghiệp hay các dự án xã hội khác nếu dự thảo được thông qua. Chính vì vậy, cần phải có sự xem xét, phân tích lại những quy định của dự thảo để đảm bảo tính khả thi khi được áp dụng vào thực tiễn.Trao đổi với VnEconomy về một số điểm chưa hợp lý của dự thảo, ông Hiển nói:- Việc chuyển đổi mục đích sản xuất của đất đai rất quan trọng, nó là điều kiện cần thiết để đáp ứng phát triển kinh tế. Tất nhiên, điều đó phải theo quy hoạch và được cơ quan quản lý cho phép.Hiện nay Bộ đang cho rà soát lại toàn bộ đất đai đã chuyển đổi mục đích sử dụng để xem có bao nhiêu là phù hợp với quy hoạch, đúng pháp luật cũng như có bao nhiêu diện tích sai pháp luật thì sẽ đề xuất xử lý.Nếu phù hợp với quy hoạch với 10 năm tới thì vẫn giữ nguyên, còn nếu không đảm bảo an ninh lương thực thì sẽ phải điều chỉnh, chuyển đổi lại. Cách làm là sẽ giao cho địa phương tự rà soát lại, sau đó bộ sẽ tổng hợp báo cáo Chính phủ cho ý kiến chỉ đạo xử lý.“Vượt” là do... quản lýCó ý kiến cho rằng, nghị định về quản lý đất lúa đang được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng, lấy ý kiến là một trong những giải pháp “siết” chặt quản lý đất lúa vì thực tế có khá nhiều diện tích được chuyển đổi ngoài quy hoạch?Cũng có thể hiểu phần nào là dự thảo đó nhắm tới mục đích đó. Nhưng cách làm và các điều khoản, theo tôi là phải hợp lý, công bằng và hài hòa các lợi ích. Thực tế thì hiện nay cả đất lúa, đất rừng chúng ta chủ yếu vẫn giao cho nông dân sản xuất nên việc chuyển đổi nhiều khi vẫn mang tính tự phát. Điều này nhiều khi do sự giám sát, quản lý của Chính quyền địa phương chưa tốt, thế nên mới cần phải chấn chỉnh lại. Bên cạnh đó, một số địa phương vẫn cứ nghĩ là chuyển đổi là tốt, nhưng không nhìn rộng ra cả quốc gia. Nếu lấy đất lúa nhiều thì an ninh lương thực sẽ bị đe dọa, nếu lấy nhiều đất rừng thì môi trường sẽ bị ảnh hưởng.Báo cáo của Tổng cục Quản lý đất đai vừa qua cho thấy, diện tích đất chuyển tại Hà Nội đổi vượt khá nhiều, trong 10 năm đã vượt 2.100 ha, điều này không hẳn là do... tự phát?Về vấn đề này, chúng tôi chưa có báo cáo chính thức của Hà Nội nên chưa thể bình luận được. Trước mắt Bộ chủ trương để cho các địa phương tự rà soát, tự điều chỉnh sau đó mới đến Bộ có ý kiến và đưa ra quyết định cuối cùng.Cũng có ý kiến cho rằng, nếu nghị định quản lý đất lúa được thông qua sẽ tạo nên sự bất công bằng và ít nhiều sẽ gây khó cho các nhà đầu tư bất động sản?Đây thực ra mới chỉ là dự thảo. Theo tôi thì chúng ta vẫn phải tiếp tục trao đổi theo hướng vừa giữ được đất lúa, vừa phải đáp ứng được phát triển kinh tế. Nếu chỉ giữ đất lúa không mà không đáp ứng được phát triển kinh tế thì chính sách cũng không có ý nghĩa.Chúng ta giải quyết chính sách cho nông dân nhưng trên thực tế, nhiều chính sách phát triển kinh tế chưa đáp ứng được. Do đó, việc tìm ra một giải pháp hài hòa là cần thiết. Hiện có không ít địa phương có diện tích đất lúa khá lớn thì họ vẫn cần phải phát triển được kinh tế.Nhưng nếu chủ trương lấy đất lúa làm dự án thì an ninh lương thực liệu có bị đe dọa bởi thống kê của Bộ cho thấy, mỗi năm đất lúa giảm trên 7.000 ha?Chúng ta phải hiểu rằng, nếu việc giảm đất lúa này vẫn theo quy hoạch thì không vấn đề gì. Nghị quyết Trung ương đề ra là phải giữ được 3,8 triệu ha đất lúa, trong khi tính đến thời điểm này chúng ta vẫn có 4,1 triệu ha đất lúa trên toàn quốc.Quy định về đấu giá chưa ổnÔng có thể nói rõ hơn những điểm mà ông cho là bất hợp lý của nghị định?Tôi cũng đã xem kỹ dự thảo nghị định đó. Rõ ràng là có những điểm bất hợp lý. Chẳng hạn như quy định về đấu giá đất để thu 70% cho nông dân, còn 30 nộp ngân sách là không hợp lý. Hiện chúng ta vẫn đang thực hiện cơ chế đấu giá đất đối với rất nhiều diện tích đất trên cả nước và có những điều khoản đi kèm phù hợp. Thế nhưng trong dự thảo này lại bắt buộc số tiền đấu giá đó phải đưa cho nông dân 70%. Vậy thử hỏi, nếu đối với một số dự án không đấu giá thì nhà nước xử lý kiểu gì, người dân ở đó được bao nhiêu. Nếu chờ ngân sách bỏ ra đền bù cho nông dân thì cũng rất khó.Việc bồi thường cho người dân phải công bằng, phải theo chính sách bồi thường chung. Kinh nghiệm các nước không phải đưa ra giải pháp đấu giá cao là có thể hạn chế đầu tư vào diện tích đất nào đó. Quan trọng là khi nhà đầu tư muốn lấy đất thì phải bỏ tiền ra để địa phương đó có tiền khai hoang ở nơi khác bù vào diện tích đó, chứ không phải cứ đưa ra chính sách bất hợp lý để giữ lại.Tôi cho rằng, chúng ta phải nên thực hiện theo hướng đó. Một trong những giải pháp đó là có thể để nhà đầu tư bóc lớp đất mặt tại khu đất lúa đó chuyển sang vùng đất xấu để nông dân tiếp tục cải tạo, sản xuất. Chúng ta không nên đơn thuần nâng giá lên bởi sau này còn liên quan đến nhiều dự án sau này.Bộ chúng tôi cũng đã có góp ý chính thức với dự thảo này là cần phải công bằng hơn trong chính sách bồi thường, còn diện tích đất lúa cần giữ bao nhiêu là trên cơ sở quy hoạch và cần có những giải pháp để tăng diện tích bù đắp khi chuyển đổi mục đích.Lâu nay chúng ta vẫn cứ nghĩ khu công nghiệp phải bám đường quốc lộ hay lên gần núi mà quên rằng, những dự án đó hoàn toàn có thể lựa chọn nhiều khu vực khác thay thế, ngay cả khu vực đất bãi bồi vẫn có thể cải tạo để sử dụng.Vậy, Bộ lý giải thế nào trước thực tế nhiều khu đất vàng vẫn bị nhà đầu tư bỏ hoang, trong khi lại tính chuyện “giữ đất lúa”?Việc lấy đất lúa để phát triển kinh tế là cần thiết vì muốn phát triển phải có dự án, phải có khu công nghiệp... nhưng không vì thế mà làm tràn lan. Do đó, vừa rồi Thủ tướng đã có chỉ đạo chỉ được mở thêm khu công nghiệp mới khi mà khu công nghiệp cũ đã được lấp đầy trên 60%, còn không thì phải dừng lại.Với những địa phương nào làm trái quy định thì chúng tôi chỉ đạo để cho họ tự điều chỉnh, sau đó chúng tôi sẽ can thiệp trực tiếp.Sắp tới, với các khu đất đã được cấp phép, được quy hoạch nếu chủ đầu tư không hiệu quả hay làm trái quy định, không thực hiện cam kết thì chắc chắn chúng tôi sẽ thu hồi.Hiện Bộ chúng tôi chỉ tập trung làm một số điểm, thành phố và một số tổ chức kinh tế lớn để có kết quả. Đối với diện tích đất bỏ hoang thì chúng tôi kiến nghị thu hồi ngay, còn diện tích đất nào liên quan dến tài sản, nhà xưởng thì phải cho họ thời gian tính toán lại, điều chỉnh lại rồi sau đó mới đến các bước tiếp theo trước khi thu hồi. “Dat lua giam theo quy hoach thi khong van de gi” Viec su dung chinh sach de quan lY dat lua can phai duoc thuc hien mot cach hai hoa, cong bang cho moi doi tuong lien quan... Thu truong Nguyen Manh Hien - Anh: Tu Nguyen. Viec su dung chinh sach de quan lY dat lua can phai duoc thuc hien mot cach hai hoa, cong bang cho moi doi tuong lien quanViec su dung chinh sach de quan lY dat lua can phai duoc thuc hien mot cach hai hoa, cong bang cho moi doi tuong lien quan.Quan diem tren duoc Thu truong Bo Tai nguyen va Moi truong Nguyen Manh Hien dua ra khi noi ve du thao nghi dinh quan lY dat lua do Bo Nong nghiep va Nong thon xay dung, dang duoc lay Y kien tu cac bo, nganh lien quan.Mot trong nhung noi dung chua nhan duoc su dong tinh cua lanh dao Bo Tai nguyen va Moi truong la con co su thieu cong bang trong viec den bu khi thu hoi dat lua de xay dung cac du an khu do thi, cong nghiep hay cac du an xa hoi khac neu du thao duoc thong qua. Chinh vi vay, can phai co su xem xet, phan tich lai nhung quy dinh cua du thao de dam bao tinh kha thi khi duoc ap dung vao thuc tien.Trao doi voi VnEconomy ve mot so diem chua hop lY cua du thao, ong Hien noi:- Viec chuyen doi muc dich san xuat cua dat dai rat quan trong, no la dieu kien can thiet de dap ung phat trien kinh te. Tat nhien, dieu do phai theo quy hoach va duoc co quan quan lY cho phep.Hien nay Bo dang cho ra soat lai toan bo dat dai da chuyen doi muc dich su dung de xem co bao nhieu la phu hop voi quy hoach, dung phap luat cung nhu co bao nhieu dien tich sai phap luat thi se de xuat xu lY.Neu phu hop voi quy hoach voi 10 nam toi thi van giu nguyen, con neu khong dam bao an ninh luong thuc thi se phai dieu chinh, chuyen doi lai. Cach lam la se giao cho dia phuong tu ra soat lai, sau do bo se tong hop bao cao Chinh phu cho Y kien chi dao xu lY.“Vuot” la do... quan lYCo Y kien cho rang, nghi dinh ve quan lY dat lua dang duoc Bo Nong nghiep va Phat trien nong thon xay dung, lay Y kien la mot trong nhung giai phap “siet” chat quan lY dat lua vi thuc te co kha nhieu dien tich duoc chuyen doi ngoai quy hoach?Cung co the hieu phan nao la du thao do nham toi muc dich do. Nhung cach lam va cac dieu khoan, theo toi la phai hop lY, cong bang va hai hoa cac loi ich. Thuc te thi hien nay ca dat lua, dat rung chung ta chu yeu van giao cho nong dan san xuat nen viec chuyen doi nhieu khi van mang tinh tu phat. Dieu nay nhieu khi do su giam sat, quan lY cua Chinh quyen dia phuong chua tot, the nen moi can phai chan chinh lai. Ben canh do, mot so dia phuong van cu nghi la chuyen doi la tot, nhung khong nhin rong ra ca quoc gia. Neu lay dat lua nhieu thi an ninh luong thuc se bi de doa, neu lay nhieu dat rung thi moi truong se bi anh huong.Bao cao cua Tong cuc Quan lY dat dai vua qua cho thay, dien tich dat chuyen tai Ha Noi doi vuot kha nhieu, trong 10 nam da vuot 2.100 ha, dieu nay khong han la do... tu phat?Ve van de nay, chung toi chua co bao cao chinh thuc cua Ha Noi nen chua the binh luan duoc. Truoc mat Bo chu truong de cho cac dia phuong tu ra soat, tu dieu chinh sau do moi den Bo co Y kien va dua ra quyet dinh cuoi cung.Cung co Y kien cho rang, neu nghi dinh quan lY dat lua duoc thong qua se tao nen su bat cong bang va it nhieu se gay kho cho cac nha dau tu bat dong san?Day thuc ra moi chi la du thao. Theo toi thi chung ta van phai tiep tuc trao doi theo huong vua giu duoc dat lua, vua phai dap ung duoc phat trien kinh te. Neu chi giu dat lua khong ma khong dap ung duoc phat trien kinh te thi chinh sach cung khong co Y nghia.Chung ta giai quyet chinh sach cho nong dan nhung tren thuc te, nhieu chinh sach phat trien kinh te chua dap ung duoc. Do do, viec tim ra mot giai phap hai hoa la can thiet. Hien co khong it dia phuong co dien tich dat lua kha lon thi ho van can phai phat trien duoc kinh te.Nhung neu chu truong lay dat lua lam du an thi an ninh luong thuc lieu co bi de doa boi thong ke cua Bo cho thay, moi nam dat lua giam tren 7.000 ha?Chung ta phai hieu rang, neu viec giam dat lua nay van theo quy hoach thi khong van de gi. Nghi quyet Trung uong de ra la phai giu duoc 3,8 trieu ha dat lua, trong khi tinh den thoi diem nay chung ta van co 4,1 trieu ha dat lua tren toan quoc.Quy dinh ve dau gia chua onOng co the noi ro hon nhung diem ma ong cho la bat hop lY cua nghi dinh?Toi cung da xem kY du thao nghi dinh do. Ro rang la co nhung diem bat hop lY. Chang han nhu quy dinh ve dau gia dat de thu 70% cho nong dan, con 30 nop ngan sach la khong hop lY. Hien chung ta van dang thuc hien co che dau gia dat doi voi rat nhieu dien tich dat tren ca nuoc va co nhung dieu khoan di kem phu hop. The nhung trong du thao nay lai bat buoc so tien dau gia do phai dua cho nong dan 70%. Vay thu hoi, neu doi voi mot so du an khong dau gia thi nha nuoc xu lY kieu gi, nguoi dan o do duoc bao nhieu. Neu cho ngan sach bo ra den bu cho nong dan thi cung rat kho.Viec boi thuong cho nguoi dan phai cong bang, phai theo chinh sach boi thuong chung. Kinh nghiem cac nuoc khong phai dua ra giai phap dau gia cao la co the han che dau tu vao dien tich dat nao do. Quan trong la khi nha dau tu muon lay dat thi phai bo tien ra de dia phuong do co tien khai hoang o noi khac bu vao dien tich do, chu khong phai cu dua ra chinh sach bat hop lY de giu lai.Toi cho rang, chung ta phai nen thuc hien theo huong do. Mot trong nhung giai phap do la co the de nha dau tu boc lop dat mat tai khu dat lua do chuyen sang vung dat xau de nong dan tiep tuc cai tao, san xuat. Chung ta khong nen don thuan nang gia len boi sau nay con lien quan den nhieu du an sau nay.Bo chung toi cung da co gop Y chinh thuc voi du thao nay la can phai cong bang hon trong chinh sach boi thuong, con dien tich dat lua can giu bao nhieu la tren co so quy hoach va can co nhung giai phap de tang dien tich bu dap khi chuyen doi muc dich.Lau nay chung ta van cu nghi khu cong nghiep phai bam duong quoc lo hay len gan nui ma quen rang, nhung du an do hoan toan co the lua chon nhieu khu vuc khac thay the, ngay ca khu vuc dat bai boi van co the cai tao de su dung.Vay, Bo lY giai the nao truoc thuc te nhieu khu dat vang van bi nha dau tu bo hoang, trong khi lai tinh chuyen “giu dat lua”?Viec lay dat lua de phat trien kinh te la can thiet vi muon phat trien phai co du an, phai co khu cong nghiep... nhung khong vi the ma lam tran lan. Do do, vua roi Thu tuong da co chi dao chi duoc mo them khu cong nghiep moi khi ma khu cong nghiep cu da duoc lap day tren 60%, con khong thi phai dung lai.Voi nhung dia phuong nao lam trai quy dinh thi chung toi chi dao de cho ho tu dieu chinh, sau do chung toi se can thiep truc tiep.Sap toi, voi cac khu dat da duoc cap phep, duoc quy hoach neu chu dau tu khong hieu qua hay lam trai quy dinh, khong thuc hien cam ket thi chac chan chung toi se thu hoi.Hien Bo chung toi chi tap trung lam mot so diem, thanh pho va mot so to chuc kinh te lon de co ket qua. Doi voi dien tich dat bo hoang thi chung toi kien nghi thu hoi ngay, con dien tich dat nao lien quan den tai san, nha xuong thi phai cho ho thoi gian tinh toan lai, dieu chinh lai roi sau do moi den cac buoc tiep theo truoc khi thu hoi.