Bao giờ lãi suất giảm? Cơ sở tính lãi suất bao giờ cũng là lạm phát, trong khi thông lệ, hết quý 1 hàng năm, lạm phát bao giờ cũng giảm... ▪ NGUYỄN HOÀI09/02/2011 08:38 (GMT+7) Hiện nay, lãi suất mà các doanh nghiệp đang vay nằm trong khoảng 17% - 18%/năm.Cơ sở tính lãi suất bao giờ cũng là lạm phát, trong khi thông lệ, hết quý 1 hàng năm, lạm phát bao giờ cũng giảmHiện nay, lãi suất mà các doanh nghiệp đang vay nằm trong khoảng 17% - 18%/năm. Và theo ông Cao Sĩ Kiêm, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ, đó là mức cao so với khả năng chịu đựng của họ. Ông Kiêm cho rằng, hết quý 1/2011, lãi suất cho vay sẽ giảm xuống 15%/năm.Niềm tin có căn cứCó mấy lý do sau để ông Kiêm đưa ra nhận định trên. Thứ nhất, cơ sở tính lãi suất bao giờ cũng là lạm phát, trong khi thông lệ, hết quý 1 hàng năm, lạm phát bao giờ cũng giảm. Khi lạm phát đang cao thì không bao giờ lãi suất hạ xuống được, còn khi lạm phát giảm thì lãi suất đương nhiên hạ theo.Thứ hai, trong dịp Tết Nguyên đán, nguồn tiền doanh nghiệp thu về sau bán hàng được gửi vào ngân hàng nhiều hơn. Điều này có tác dụng trước hết là tạo thanh khoản tốt cho hệ thống ngân hàng thương mại, nhờ đó, chi phí vốn của ngân hàng thương mại sẽ giảm và tác động đến giảm lãi suất. Khi lãi suất giảm, sản xuất được phục hồi, hàng hóa dồi dào và giải quyết được căng thẳng của quan hệ tiền hàng.Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Đức Hưởng, Phó chủ tịch Hội đồng Quản trị LienVietBank nói, nhu cầu thanh khoản chỉ dồn vào thời điểm trước Tết, còn sau Tết thì nhu cầu này không dồn nhập, căng thẳng như trước đó nên lãi suất sẽ giảm theo. Theo ông, gần như thành mùa vụ, thời điểm trước Tết Âm lịch, nhu cầu chốt khoản giải ngân dự án, chạy kế hoạch, trả nợ, trả lương của các doanh nghiệp rất gấp gáp nên sẵn sàng chấp nhận lãi suất mức cao. Trong đợt sốt lãi suất vừa qua, có doanh nghiệp phải vay với lãi suất tới 23% - 25%/năm. Tiếp đó, vào những tháng giáp Tết do nhu cầu hàng hóa cao bên cạnh một lượng hàng hóa khá lớn được đưa vào dự trữ, làm cho yếu tố “cầu kéo” căng thẳng hơn và điều này cũng tác động tiêu cực đến kiềm chế lạm phát. Tuy nhiên, thời điểm sau Tết, những yếu tố này gần như cân bằng, vì thế, áp lực lạm phát sẽ giảm đi. Ông Hưởng phân tích thêm, lãi suất cao trong mấy năm gần đây còn do một vấn đề khác là “tâm lý đẩy”. Thậm chí, một số ngân hàng thương mại nhân đà “té nước theo mưa”, thổi lãi suất lên, làm cho lãi suất cao giả tạo, trong đó, không loại trừ trường hợp lãi suất cho vay cao giả tạo do một số ngân hàng thương mại “thổi giá”. Vì thế, nếu khắc phục được yếu tố này, sẽ góp phần giảm lãi suất.Ngoài ra, cũng có một băn khoăn là trên thực tế, các đợt huy động vốn của ngân hàng trước đây với chi phí cao và chừng nào chưa cân đối được lợi nhuận của khoản huy động đó, họ vẫn để lãi suất mức cao. Tuy nhiên, ông Hưởng cho rằng, giá vốn không hoàn toàn phụ thuộc vào ngân hàng mà yếu tố quyết định đến lãi suất vẫn là cung cầu vốn trên thị trường. Khi cung vốn dư giả thì ngân hàng thương mại phải chào mời, thậm chí “năn nỉ” cho vay lãi suất thấp, nhất là đối với các dự án có hiệu quả. Vì thế, kể cả khi huy động 16% - 17%/năm trước đó, nhưng “cả làng” đang cho vay 15%/năm thì không phải ngân hàng cứ muốn cho vay 18%/năm là có thể được.Trở ngại vẫn cònDù vậy, khi nhìn tổng thể, ông Cao Sĩ Kiêm vẫn lo lắng: “Để lạm phát xuống thì phải đi từ nhiều yếu tố mà đầu tiên là không lơ là chủ quan”. Theo ông, diễn biến lạm phát từ năm ngoái là bài học còn nóng hổi. Từ đầu quý 1 và 2/2010, lạm phát thấp, nhiều bộ ngành chủ quan và đến cuối quý 3/2010, lạm phát bắt đầu nhích lên và phi mã thực sự vào quý 4/2010, các bộ ngành “vắt chân lên cổ” chạy nhưng vẫn bị lỡ trớn.Cùng đó, chính sách tiền tệ phải điều hành nhịp nhàng, đảm bảo hai yếu tố căn bản là cung ứng nguồn vốn kịp thời cho sản xuất và quá trình “bơm - hút” phải trúng địa chỉ. Ngược lại, nếu “bơm” tiền mà không đi vào sản xuất thì chưa nên “bơm”.Liên quan đến điều hành chính sách tiền tệ, một chuyên gia ngân hàng cho rằng, trong thời gian khoảng một tháng sau Tết Nguyên đán, nếu lãi suất chưa giảm thì Ngân hàng Nhà nước có thể bơm ngắn hạn ra thị trưởng khoảng 50 nghìn tỷ đồng, sau đó sử dụng các công cụ khác để hút về thì lãi suất có thể giảm nhanh hơn. Còn nếu Ngân hàng Nhà nước bơm nhỏ giọt, làm cho ngân hàng thương mại găm vốn lại thì lãi suất sẽ rất khó giảm và tốc độ giảm không như mong đợi.Đây cũng là thực tế từng xảy ra vào năm 2008. Khi đó, Ngân hàng Nhà nước phát đi thông điệp “thắt chặt tiền tệ” và hành động khá gấp gáp như tăng dự trữ bắt buộc, mua tín phiếu Ngân hàng Nhà nước bắt buộc, hút 52 nghìn tỷ đồng tiền gửi kho bạc... đã khiến cho hệ thống ngân hàng co cụm phòng thủ, găm giữ tiền, dẫn tới thanh khoản hệ thống bị chao đảo.Một vấn đề khác liên quan tới việc giảm lãi suất VND là giải quyết quan hệ lãi suất giữa đồng tiền “đồng - đô”. Trên thực tế, lãi suất giữa hai đồng tiền này luôn có quan hệ mất thiết với nhau. Nếu lãi suất VND tăng cao quá, người vay sẽ quay sang vay USD và ngược lại. Ví dụ, nếu lãi suất cho vay VND là 18%/năm, trong khi lãi suất USD là 6,4%/năm thì mức chênh lệch hấp dẫn này sẽ khiến người vay quay về với USD là điều bình thường, nhất là trong điều kiện người vay đoán được mức độ diễn biến tỷ giá. Bởi vậy, giữ lãi suất không chỉ quan tâm tới những vấn đề như nói trên mà còn phải để mắt tới yếu tố tỷ giá. Nếu tỷ giá được điều hành ổn định, không bị sốc thì việc kiểm soát giá trị đồng nội tệ sẽ tốt hơn và nhờ đó, sẽ ổn định được lãi suất. Bao gio lai suat giam? Co so tinh lai suat bao gio cung la lam phat, trong khi thong le, het quY 1 hang nam, lam phat bao gio cung giam... ▪ NGUYEN HOAI09/02/2011 08:38 (GMT+7) Hien nay, lai suat ma cac doanh nghiep dang vay nam trong khoang 17% - 18%/nam.Co so tinh lai suat bao gio cung la lam phat, trong khi thong le, het quY 1 hang nam, lam phat bao gio cung giamHien nay, lai suat ma cac doanh nghiep dang vay nam trong khoang 17% - 18%/nam. Va theo ong Cao Si Kiem, Chu tich Hiep hoi Doanh nghiep vua va nho, do la muc cao so voi kha nang chiu dung cua ho. Ong Kiem cho rang, het quY 1/2011, lai suat cho vay se giam xuong 15%/nam.Niem tin co can cuCo may lY do sau de ong Kiem dua ra nhan dinh tren. Thu nhat, co so tinh lai suat bao gio cung la lam phat, trong khi thong le, het quY 1 hang nam, lam phat bao gio cung giam. Khi lam phat dang cao thi khong bao gio lai suat ha xuong duoc, con khi lam phat giam thi lai suat duong nhien ha theo.Thu hai, trong dip Tet Nguyen dan, nguon tien doanh nghiep thu ve sau ban hang duoc gui vao ngan hang nhieu hon. Dieu nay co tac dung truoc het la tao thanh khoan tot cho he thong ngan hang thuong mai, nho do, chi phi von cua ngan hang thuong mai se giam va tac dong den giam lai suat. Khi lai suat giam, san xuat duoc phuc hoi, hang hoa doi dao va giai quyet duoc cang thang cua quan he tien hang.Dong quan diem nay, ong Nguyen Duc Huong, Pho chu tich Hoi dong Quan tri LienVietBank noi, nhu cau thanh khoan chi don vao thoi diem truoc Tet, con sau Tet thi nhu cau nay khong don nhap, cang thang nhu truoc do nen lai suat se giam theo. Theo ong, gan nhu thanh mua vu, thoi diem truoc Tet Am lich, nhu cau chot khoan giai ngan du an, chay ke hoach, tra no, tra luong cua cac doanh nghiep rat gap gap nen san sang chap nhan lai suat muc cao. Trong dot sot lai suat vua qua, co doanh nghiep phai vay voi lai suat toi 23% - 25%/nam. Tiep do, vao nhung thang giap Tet do nhu cau hang hoa cao ben canh mot luong hang hoa kha lon duoc dua vao du tru, lam cho yeu to “cau keo” cang thang hon va dieu nay cung tac dong tieu cuc den kiem che lam phat. Tuy nhien, thoi diem sau Tet, nhung yeu to nay gan nhu can bang, vi the, ap luc lam phat se giam di. Ong Huong phan tich them, lai suat cao trong may nam gan day con do mot van de khac la “tam lY day”. Tham chi, mot so ngan hang thuong mai nhan da “te nuoc theo mua”, thoi lai suat len, lam cho lai suat cao gia tao, trong do, khong loai tru truong hop lai suat cho vay cao gia tao do mot so ngan hang thuong mai “thoi gia”. Vi the, neu khac phuc duoc yeu to nay, se gop phan giam lai suat.Ngoai ra, cung co mot ban khoan la tren thuc te, cac dot huy dong von cua ngan hang truoc day voi chi phi cao va chung nao chua can doi duoc loi nhuan cua khoan huy dong do, ho van de lai suat muc cao. Tuy nhien, ong Huong cho rang, gia von khong hoan toan phu thuoc vao ngan hang ma yeu to quyet dinh den lai suat van la cung cau von tren thi truong. Khi cung von du gia thi ngan hang thuong mai phai chao moi, tham chi “nan ni” cho vay lai suat thap, nhat la doi voi cac du an co hieu qua. Vi the, ke ca khi huy dong 16% - 17%/nam truoc do, nhung “ca lang” dang cho vay 15%/nam thi khong phai ngan hang cu muon cho vay 18%/nam la co the duoc.Tro ngai van conDu vay, khi nhin tong the, ong Cao Si Kiem van lo lang: “De lam phat xuong thi phai di tu nhieu yeu to ma dau tien la khong lo la chu quan”. Theo ong, dien bien lam phat tu nam ngoai la bai hoc con nong hoi. Tu dau quY 1 va 2/2010, lam phat thap, nhieu bo nganh chu quan va den cuoi quY 3/2010, lam phat bat dau nhich len va phi ma thuc su vao quY 4/2010, cac bo nganh “vat chan len co” chay nhung van bi lo tron.Cung do, chinh sach tien te phai dieu hanh nhip nhang, dam bao hai yeu to can ban la cung ung nguon von kip thoi cho san xuat va qua trinh “bom - hut” phai trung dia chi. Nguoc lai, neu “bom” tien ma khong di vao san xuat thi chua nen “bom”.Lien quan den dieu hanh chinh sach tien te, mot chuyen gia ngan hang cho rang, trong thoi gian khoang mot thang sau Tet Nguyen dan, neu lai suat chua giam thi Ngan hang Nha nuoc co the bom ngan han ra thi truong khoang 50 nghin tY dong, sau do su dung cac cong cu khac de hut ve thi lai suat co the giam nhanh hon. Con neu Ngan hang Nha nuoc bom nho giot, lam cho ngan hang thuong mai gam von lai thi lai suat se rat kho giam va toc do giam khong nhu mong doi.Day cung la thuc te tung xay ra vao nam 2008. Khi do, Ngan hang Nha nuoc phat di thong diep “that chat tien te” va hanh dong kha gap gap nhu tang du tru bat buoc, mua tin phieu Ngan hang Nha nuoc bat buoc, hut 52 nghin tY dong tien gui kho bac... da khien cho he thong ngan hang co cum phong thu, gam giu tien, dan toi thanh khoan he thong bi chao dao.Mot van de khac lien quan toi viec giam lai suat VND la giai quyet quan he lai suat giua dong tien “dong - do”. Tren thuc te, lai suat giua hai dong tien nay luon co quan he mat thiet voi nhau. Neu lai suat VND tang cao qua, nguoi vay se quay sang vay USD va nguoc lai. Vi du, neu lai suat cho vay VND la 18%/nam, trong khi lai suat USD la 6,4%/nam thi muc chenh lech hap dan nay se khien nguoi vay quay ve voi USD la dieu binh thuong, nhat la trong dieu kien nguoi vay doan duoc muc do dien bien tY gia. Boi vay, giu lai suat khong chi quan tam toi nhung van de nhu noi tren ma con phai de mat toi yeu to tY gia. Neu tY gia duoc dieu hanh on dinh, khong bi soc thi viec kiem soat gia tri dong noi te se tot hon va nho do, se on dinh duoc lai suat.