_75.jpg)
“Chứng khoán Đài Loan từng có thời giống Việt Nam” Những kinh nghiệm phát triển thị trường chứng khoán của nguyên Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Đài Loan... Một nhà đầu tư đứng trước bảng điện tử tại Sở Giao dịch Chứng khoán Đài Loan (TSE) - Ảnh: AP. Những kinh nghiệm phát triển thị trường chứng khoán của nguyên Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Đài LoanThực tế hoạt động của thị trường chứng khoán Đài Loan trước đây có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam lúc này và kinh nghiệm cũng như những sai lầm, đổ vỡ của họ thực sự là những bài học tốt cho Việt Nam trong việc điều hành, phát triển thị trường chứng khoán hiện nay. Ông Sean C. Chen, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài chính, nguyên Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Đài Loan và hiện là Chủ tịch Công ty Chứng khoán KGI, công ty chứng khoán lớn nhất Đài Loan (Trung Quốc) hiện nay đã chia sẻ những kinh nghiệm quý báu này với báo chí. Trong lịch sử phát triển của mình, thị trường chứng khoán Đài Loan đã từng có lần bị sụp đổ. Nguyên nhân được xác định là gì, thưa ông? Ra đời cách đây 43 năm, thị trường chứng khoán Đài Loan (Trung Quốc) đã từng có thời kỳ phát triển rất nóng giống như thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay. Vào thời cao điểm, đã có tới trên 1.100 doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Đài Loan và cũng chính thời điểm đó, thị trường chứng khoán Đài Loan đã một lần sụp đổ. Năm 1988, thị trường chứng khoán Đài Loan sụp đổ bởi thời điểm đó, nền kinh tế Đài Loan đã đạt được một mức thặng dư thương mại lớn. Người dân có nhiều khoản tiền nhàn rỗi và đã sử dụng để đầu tư vào thị trường chứng khoán. Trước những diễn biến này, các nhà quan chức của chính quyền, cụ thể là Bộ trưởng Bộ Tài chính đã quyết định đánh một loại thuế thu nhập đặc biệt vào các khoản lợi nhuận thu được từ hoạt động đầu tư chứng khoán. Chỉ một ngày sau khi quyết định này được thực thi, toàn thị trường chứng khoán Đài Loan đã sụp đổ hoàn toàn. Và trong suốt 19 ngày sau đó, không có bất cứ một giao dịch nào diễn ra. Sau đó đã phải bãi bỏ chính sách thuế nói trên và chỉ nhờ có vậy thị trường chứng khoán Đài Loan mới được khôi phục và hoạt động trở lại bình thường. Sự sụp đổ này đã gây ra những tác động nào đến các nhà đầu tư nói riêng và nền kinh tế Đài Loan nói chung, thưa ông? Những nhà đầu tư chứng khoán của Đài Loan khi đó chủ yếu sử dụng tiền tiết kiệm của họ để đầu tư vào thị trường chứng khoán, chứ không phải dùng tiền vay nên ảnh hưởng tới họ là không mấy đáng kể. Tương tự thì nền kinh tế Đài Loan khi đó cũng đang rất phát triển trong một thời gian khá dài nên sự sụp đổ của thị trường chứng khoán chỉ trong vòng hơn nửa tháng đã không có tác động lớn đến các chỉ số và cân đối kinh tế vĩ mô. Ở Việt Nam hiện có tình trạng nhiều nhà đầu tư vay vốn ngân hàng để đầu tư vào thị trường chứng khoán. Từ kinh nghiệm thực tế của thị trường chứng khoán Đài Loan, theo ông, điều này có đáng ngại không? Kiểu đầu tư như vậy chúng tôi thường gọi là đánh bạc trên thị trường chứng khoán và xu hướng này của các nhà đầu tư sẽ là một trong những nguy cơ lớn gây sụp đổ thị trường chứng khoán. Có thể sự cố chưa thể xảy ra ngay, nhưng nguy cơ tiềm ẩn thường là sau 2 năm. Tôi cũng xin nhắc lại là thị trường chứng khoán Đài Loan sở dĩ phục hồi nhanh ngay sau khi sụp đổ vào năm 1988 là do các nhà đầu tư khi đó chủ yếu dùng tiền tiết kiệm của họ để đầu tư. Tôi muốn chia sẻ với các bạn một kinh nghiệm là ngoài việc hạn chế sử dụng tiền vay của các tổ chức tín dụng để đầu tư vào thị trường chứng khoán, thì khi đầu tư cũng không nên bỏ tiền vào một doanh nghiệp mà mình chưa mấy hiểu biết theo kiểu hú họa. Đây là điều rất nguy hiểm và rủi ro không chỉ cho các bạn, mà cho cả thị trường chứng khoán nói chung. “Chung khoan Dai Loan tung co thoi giong Viet Nam” Nhung kinh nghiem phat trien thi truong chung khoan cua nguyen Chu tich Uy ban Chung khoan Dai Loan... Mot nha dau tu dung truoc bang dien tu tai So Giao dich Chung khoan Dai Loan (TSE) - Anh: AP. Nhung kinh nghiem phat trien thi truong chung khoan cua nguyen Chu tich Uy ban Chung khoan Dai LoanThuc te hoat dong cua thi truong chung khoan Dai Loan truoc day co nhieu diem tuong dong voi Viet Nam luc nay va kinh nghiem cung nhu nhung sai lam, do vo cua ho thuc su la nhung bai hoc tot cho Viet Nam trong viec dieu hanh, phat trien thi truong chung khoan hien nay. Ong Sean C. Chen, nguyen Thu truong Bo Tai chinh, nguyen Chu tich Uy ban Chung khoan Dai Loan va hien la Chu tich Cong ty Chung khoan KGI, cong ty chung khoan lon nhat Dai Loan (Trung Quoc) hien nay da chia se nhung kinh nghiem quY bau nay voi bao chi. Trong lich su phat trien cua minh, thi truong chung khoan Dai Loan da tung co lan bi sup do. Nguyen nhan duoc xac dinh la gi, thua ong? Ra doi cach day 43 nam, thi truong chung khoan Dai Loan (Trung Quoc) da tung co thoi kY phat trien rat nong giong nhu thi truong chung khoan Viet Nam hien nay. Vao thoi cao diem, da co toi tren 1.100 doanh nghiep niem yet tren thi truong chung khoan Dai Loan va cung chinh thoi diem do, thi truong chung khoan Dai Loan da mot lan sup do. Nam 1988, thi truong chung khoan Dai Loan sup do boi thoi diem do, nen kinh te Dai Loan da dat duoc mot muc thang du thuong mai lon. Nguoi dan co nhieu khoan tien nhan roi va da su dung de dau tu vao thi truong chung khoan. Truoc nhung dien bien nay, cac nha quan chuc cua chinh quyen, cu the la Bo truong Bo Tai chinh da quyet dinh danh mot loai thue thu nhap dac biet vao cac khoan loi nhuan thu duoc tu hoat dong dau tu chung khoan. Chi mot ngay sau khi quyet dinh nay duoc thuc thi, toan thi truong chung khoan Dai Loan da sup do hoan toan. Va trong suot 19 ngay sau do, khong co bat cu mot giao dich nao dien ra. Sau do da phai bai bo chinh sach thue noi tren va chi nho co vay thi truong chung khoan Dai Loan moi duoc khoi phuc va hoat dong tro lai binh thuong. Su sup do nay da gay ra nhung tac dong nao den cac nha dau tu noi rieng va nen kinh te Dai Loan noi chung, thua ong? Nhung nha dau tu chung khoan cua Dai Loan khi do chu yeu su dung tien tiet kiem cua ho de dau tu vao thi truong chung khoan, chu khong phai dung tien vay nen anh huong toi ho la khong may dang ke. Tuong tu thi nen kinh te Dai Loan khi do cung dang rat phat trien trong mot thoi gian kha dai nen su sup do cua thi truong chung khoan chi trong vong hon nua thang da khong co tac dong lon den cac chi so va can doi kinh te vi mo. O Viet Nam hien co tinh trang nhieu nha dau tu vay von ngan hang de dau tu vao thi truong chung khoan. Tu kinh nghiem thuc te cua thi truong chung khoan Dai Loan, theo ong, dieu nay co dang ngai khong? Kieu dau tu nhu vay chung toi thuong goi la danh bac tren thi truong chung khoan va xu huong nay cua cac nha dau tu se la mot trong nhung nguy co lon gay sup do thi truong chung khoan. Co the su co chua the xay ra ngay, nhung nguy co tiem an thuong la sau 2 nam. Toi cung xin nhac lai la thi truong chung khoan Dai Loan so di phuc hoi nhanh ngay sau khi sup do vao nam 1988 la do cac nha dau tu khi do chu yeu dung tien tiet kiem cua ho de dau tu. Toi muon chia se voi cac ban mot kinh nghiem la ngoai viec han che su dung tien vay cua cac to chuc tin dung de dau tu vao thi truong chung khoan, thi khi dau tu cung khong nen bo tien vao mot doanh nghiep ma minh chua may hieu biet theo kieu hu hoa. Day la dieu rat nguy hiem va rui ro khong chi cho cac ban, ma cho ca thi truong chung khoan noi chung.